इलाम,चियाको पहिलो टिपाइ सुरु भएको छ। यस वर्ष हरियोपत्तीको मूल्य बढेको छ। ‘फस्ट फल्स’ भनिने पहिलो सिजनको चिया सबै सिजनको भन्दा उत्कृष्ट मानिन्छ। सदाभन्दा यस वर्ष चियाको परिमाण बढेको अनुमान रहेको यहाँस्थित देउमाई नगरपालिकाका उद्यमी सोम शर्माले बताउँछन्।
पानी नआएकाले चिन्ता थियो। गत साता पानी परेपछि चिन्ता हल भएको छ,शर्माले भने, यसपटक अन्तरराष्ट्रिय बजारमा भाउ पनि राम्रो छ। गत वर्ष तयारी चियाको मूल्य ९५ रुपैयाँ थियो भने अहिले १०० रुपैयाँ हाराहारीमा छ।ु
चैतको पहिलो सातादेखि चियाको पहिलो टिपाइ सुरु हुन्छ। फागुन मध्याह्नदेखि अन्त्यसम्ममा आकाश पानी परेमा चियाको उत्पादन बढ्छ। वैकल्पिक उपाय नहुँदा अहिले पनि किसानले आकाशे पानीकै भर पर्नुपर्छ। यदि चैत अन्त्यसम्ममा पानी नपरेमा उत्पादन घट्ने सम्भावना हुन्छ। पटकपटक यो समस्या किसानले भोग्नु परेको छ।
आकाशे पानी संकलनमार्फत पानी सञ्चितीकरण गर्नुपर्ने अर्का चिया उद्यमी उदय चापागार्इँको भनाइ छ। बर्खाको पानी संकलन गरेर राख्दा हिउँदमा प्रयोग गर्न सकिने उपाय रच्नुपर्ने चापागाई बताउँछन्। यस वर्ष चिया बढे पनि तयारी चिया विदेश निर्यात समस्या हुन सक्ने उनको भनाइ छ। कोरोनाका कारण हवाई भाडा बढेकाले लागत बढेको गुनासो चापागार्इँको छ। सरकारले कृषिजन्य सामग्री निर्यातमा बेवास्ता गरेको भन्दै चापागाईँले नाका सहज बनाउन र भाडा घटाउन पहल गर्नुपर्ने बताए।
किसानलाई तोकिएको मूल्य दिन आग्रह
सूर्योदय नगरपालिकाले किसानलाई हरियो चियापत्तीको तोकिएको मूल्य दिन आग्रह गरेको छ। विगतमा विभिन्न बाहानामा उद्योगीले तोकिएको मूल्य दिन आलटाल गरेकोप्रति लक्षित गर्दै नगरले कानून पालना गर्न अनुरोध गरेको हो।
नगरले चियाको मूल्यमा एकरुपता ल्याउन दुई वर्षअघि चिया उत्पादन मापदण्ड कार्यान्वयन कार्यविधि बनाएको छ। मापदण्डमा हरियोपत्तीको न्यूनतम समर्थन मूल्य प्रतिकिलो ४० रुपैयाँ तोकेको छ। किसानले पनि उत्पादन गरेको चियामा ४० प्रतिशत मुना चिया हुनुपर्ने मापदण्डमा छ।
